Zabytki Maciejowic i okolic

Poniżej przedstawiamy najważniejsze zabytki Maciejowic i najbliższej okolicy.

Maciejowice

Ratusz na rynku, fot. LMK
Ratusz na rynku, fot. LMK[/caption]Rynek

Prostokątny o wymiarach 220×50 m z naroży wychodzą prostopadle ulice, poryty brukiem. Układ miejski zachował się od czasu lokacji w tym miejscu miasta Maciejowice od 1557 r. kiedy to Maciejowice przez króla Zygmunta Augusta otrzymały prawo miejskie magdeburskie.

Ratusz z kramami
Wzniesiony w pocz.XIX w., klasycystyczny. Po utracie praw miejskich wykorzystywany jako obiekt handlowy, szkoła. Obecnie siedziba Gminnego Ośrodka Kultury, Muzeum im. T. Kościuszki, Rady Gminy Maciejowice, Gminnej Biblioteki Publicznej.
Makieta bitwy pod Maciejowicami
W Muzeum w Maciejowicach można obejrzeć makietę bitwy, która łatwiej pozwala zrozumieść jej przebieg i uwarunkowania. Sytuacja przedstawiona to stan ok. godz. 11.00 w dniu 10 października 1794 roku. Każda figura żołnierza odpowiada 33 żołnierzom w rzeczywistości. Oczywiśice sztab i oficerowie nie odzwierciedlają tych proporcji.
Kościół rzymsko-katolicki pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Pierwotny kościół klasycystyczny, którego budowę zakończono w r. 1821 został powiększony i przebudowany na kościół neogotycki przez architekta Leandra Marconiego w latach 1880-81.
 

Dzwonnica Klasycystyczna, murowana  z pocz. XIX w. wzniesiona prawdopodobnie wg. projektu  Piotra Aignera (1821r.)

Tablice pamiątkowe w kościele
  • Grzegorza Piramowicza Napis na tablicy: 1735 -1801 “S GRZEGORZ PIRAMOWICZ PROBOSZCZ PARAFII MACIEJOWICE W LATACH 1777-1789 OPIEKUN UBOGICH, WYBITNY PEDAGOG I PISARZ, SEKRETARZ KOMISJI EDUKACJI NARODOWEJ I TOWARZYSTWA DO KSIĄG ELEMENTARNYCH – SPOŁECZEŃSTWO PARAFII MACIEJOWICE W 200 ROCZNICĘ INSUREKCJI KOŚCIUSZKOWSKIEJ, MACIEJOWICE 8.X.1994”.
  • Seweryna Paszkowskiego
  • Placówki Maciejowice 15 p.p. „Wilków”
  • Goliszewskiego

Plebania
Została zbudowana w latach siedemdziesiątych XIX w.

Szpital
Fundacji Konstancji z Czartoryskich Zamoyskiej wybudowany w I ćwierćwieczu XIX w. w stylu klasycystycznym.
Funkcjonował jako szpital dla mieszkańców dóbr maciejowickich oraz spełniał rolę przytułku dla ubogich. Jako szpital funkcjonował do II wojny światowej, zlikwidowany przez Niemców.  W czasie walk frontowych w 1944 ponownie funkcjonował jako szpital. Po wojnie był wykorzystywany jako szkoła podstawowa. Obecnie siedziba Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”
 
Mauzoleum Zamoyskich
Okazałe mauzoleum Zamoyskich zbudowane z granitu czerwonego w roku 1908 wg projektu architekta Xawerego Makowskiego a wykonane przez  kamieniarza S.Dutkiewicza i muratora Z.Zalskiego. Zostali w nim pochowani właściciele dóbr maciejowickich od Stanisława Kostki Zamoyskiego poczynając.

Kaplica cmentarna
Neoklasycystyczna, murowana, wzniesiona ok. roku 1860 ufundowana przez ks. Ludwika Paszkowskiego, proboszcza Maciejowskiego.

Nagrobki
Nagrobek Ludwika Malhomme – plenipotenta hr. Stanisława Kostki Zamoyskiego z pocz. XIX w, klasycystyczny z piaskowca. 
Mauzoleum Zamoyskich
Okazałe mauzoleum Zamoyskich zbudowane z granitu czerwonego w roku 1908 wg projektu architekta Xawerego Makowskiego a wykonane przez  kamieniarza S.Dutkiewicza i muratora Z.Zalskiego. Zostali w nim pochowani właściciele dóbr maciejowickich od Stanisława Kostki Zamoyskiego poczynając.

Kaplica cmentarna
Neoklasycystyczna, murowana, wzniesiona ok. roku 1860 ufundowana przez ks. Ludwika Paszkowskiego, proboszcza Maciejowskiego.

Nagrobki
Nagrobek Ludwika Malhomme – plenipotenta hr. Stanisława Kostki Zamoyskiego z pocz. XIX w, klasycystyczny z piaskowca. 

Pomnik Tadeusza Kościuszki przy drodze do Podzamcza odsłonięty w 1979 r.
Pomnik ten był pierwszym upamiętnieniem bitwy maciejowickiej w Maciejowicach. Wzniesionym wg projektu arch. Macieja Kysiaka (obecnie profesora na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej)

Fot. M. Kysiak

Podzamcze

Pole bitwy

Pałac

Pałac znajduje się na miejscu dawnego zamku maciejowickiego wzniesionego w XVI w. po wojnach szwedzkich przebudowany na pałac barokowy, w którym Tadeusz Kościuszko spędził noc przed bitwą maciejowicką (9/10.X.1794) i w którym przebywał jako jeniec. Po bitwie spalony przez Rosjan, odbudowany w obecnej postaci w roku 1808 wg projektu architekta Fryderyka Albera Lessala.
W ściany wmurowano pamiątkowe kule z pobojowiska maciejowickiego.
Był siedzibą rodu Zamoyskich, szczególnie lubiany przez Stanisława Kośtkę Zamoyskiego, Prezesa Senatu Królestwa Polskiego.

Obecnie w posiadaniu gminy i jest trakcie remontu.
Oficyna pałacowa zbudowana w poł. XIX w. na balkonie umieszczony herb Zamoyskich „Jelita” z zawołaniem rodowym „To mniej boli”.
W budynku tym znajduje się Izba Przyrodnicza im. Jana Pawła II
Park w Podamczu
Założony na pocz. XIX w. przez Stanisława Kostkę Zamoyskiego pod kierunkiem jego teściowej Izabeli z Flemingów Czartoryskiej jak romantyczny angielski park krajobrazowy. Do dziś zachowało się wiele okazów drzew i krzewów, wile z nich jest pomnikami przyrody. Znajdują się tu 400-500 letnie dęby, sędziwe lipy i wiele rzadkich okazów drzew ozdobnych tamtych czasów. Przeprowadzone w ostatnich latach “prace remontowe” w parku pozwalają podziwiać jego piękno.
Baszta fot. LMK

Baszta romantyczna
z pocz. XIX. Wzniesiona jako budowla parkowa w stylu neogotyku angielskiego
Park angielski – urządzony w pocz. XIX w. pod kierunkiem Izabeli Czartoryskiej, teściowej Stanisława Kostki Zamoyskiego.